Theo Đông y, cơ thể của con người vốn đã được mặc định ở hai thể: nhóm về thể chất dương và nhóm về thể chất âm. Nhóm thiên về hàn là nhóm âm, còn nhóm thiên về nhiệt là nhóm dương.
Trong đông y sự phân chia theo nhóm như trên để dễ dàng hơn trong việc điều trị và nâng cao sức khỏe cũng như làm căn cứ cho những đề tài nghiên cứu khoa học liên quan đến sức khỏe con người.
Để hiểu rõ mình ở thể gì và cách ăn uống như thế nào để tốt cho sức khỏe thì chúng ta cùng nhau tìm hiểu về những đặc điểm để dễ ràng phân biệt người thể hàn .
Đặc điểm của người thể hàn
Người thể hàn thường không béo, hay sợ lạnh, sắc mặt thường hay nhợt nhạt, ít uống nước, người hay uể oải mệt mỏi, rêu lưỡi trắng nhạt, ít mồ hôi, huyết áp thấp, đường máu và mỡ máu hay thấp, thần sắc kém hưng phấn, thường không nói nhiều, không thích nói nhiều.
Đối với người thể hàn thì khả năng tiêu hóa rất kém, rất dễ gặp tình trạng bị tiêu chảy, hay đi tiểu đêm, dễ phù nề. Đối với nữ giới ở thể hàn thì kinh nguyệt thường bị chậm và máu không đẹp, hay bị đóng cục, khí hư nhiều, ảnh hưởng tới chức năng sinh sản. Còn đối với nam giới thì tinh khí kém, người mệt mỏi, thể lực và sức lực đều kém, dẫn đến sự sinh tinh kém nên cũng ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản.
Những người thể hàn thường là do âm khí quá thịnh, sức lực kém, các chức năng của cơ thể đều kém nên cần phải bồi bổ dương khí để tăng cường sức lực lên. Chính vì vậy để cải thiện một thể trạng đang âm thịnh dương suy thì cần phải tập trung vào bồi bồ và nâng thận, tì lên, khi mà tì vị tốt, thận khỏe thì sức khỏe tổng thể sẽ cải thiện. Đồng thời nên sống trong không gian nhiều ánh sáng để nạp dương khí tự nhiên của đất trời, bồi bổ cho nguồn dương khí đang thiếu.
Những người thể hàn thường hay ít nói, trầm tính, lười vận động do thể trạng kém. Nên nếu hoạt động quá nhiều thì dễ dẫn đến mệt mỏi, thở không ra hơi. Chính vì vậy những người thuộc thể hàn nên tăng cường hoạt động, thể dục thể thao thường xuyên, đặc biệt là đi bộ để cải thiện thể chất và tim mạch huyết áp.
Chế độ ăn uống đối với người thể hàn
Về dinh dưỡng đối với những người thể hàn thì nên bổ sung những loại thịt quả có màu đỏ như: thịt bò hay táo đỏ, tránh hoặc hạn chế những đồ uống lạnh kể cả khi đang là mùa hè.
Những người thuộc nhóm thể hàn không nên ăn những đồ ăn có tình hàn như: tôm, cá, thịt vịt, lươn, ốc hoặc nếu có ăn thì chỉ nên ăn ít. Bởi những người thuộc nhóm thể hàn khi ăn những đồ ăn có tính hàn thì rất dễ gây ra tình trạng bị đầy bụng, khó tiêu và có thể kèm theo bị tiêu chảy. Hoặc khi ăn có thể chế biến kết hợp với gia vị có tính ấm như sả, gừng, ớt, hạt tiêu. Tuy nhiên là không nên lạm dụng vì hàn kết hợp với những gia vị mang tính nhiệt nhiều sẽ gây mất cân bằng. Dẫn đến rối loạn.
Với mong muốn tăng cân nên những người thuộc thể hàn thường thích những thực phẩm có tính nhiệt như thịt động vật sống trên cạn như ngan, vịt, hay những thịt đỏ, những thức ăn chế biến chiên xào, nhiều dầu mỡ, đồ ăn ngọt. Nên gây mất cân bằng âm dương dẫn đến mệt mỏi và ù lì hơn.
Chính vì vậy cho dù người thể hàn nên kết hợp với những đồ ăn hay gia vị có tính nhiệt là tốt nhưng cũng không nên lạm dụng, gia vị dù có tốt đến đâu nhưng nếu lạm dụng thì đều gây hại cho cơ thể. Nên kết hợp hài hòa để trong âm có dương mà trong dương luôn có âm, như vậy sẽ không bị mất cân bằng âm dương, không tổn hại đến sức khỏe cũng như không gây ra những hệ lụy cho thể trạng.
Khi ăn mà thấy cơ thể có bất kỳ phản ứng nào không tốt thì cần phải cân bằng lại, điều chỉnh, cân đối lại để phù hợp với thể trạng của mình hơn.
Trên đây là một số những dấu hiệu cũng như cách nhận biết những thực phẩm nào nên và không nên ăn cho những người thuộc nhóm thể hàn.
